Het HeArt Project

De synergie tussen een cardiovasculaire wetenschapper
en een beeldend kunstenaar

 

Het HeArt Project is in 2017 tot stand gekomen door de synergie tussen Rachel ter Bekke, cardiovasculaire wetenschapper en beeldend kunstenares Claudia Volders. Middels onderlinge kruisbestuivingen tilden zij hun individuele werkzaamheden naar een hoger niveau. De wetenschapper doet inspiratie op door zijn onderzoek vanuit een ander perspectief te bekijken. De innovatie en wetenschap inspireerde de kunstenaar. De hieruit voortvloeiende kunstwerken dienden ter bevordering van de communicatie tussen de patiënt en arts-onderzoeker.

Hoe werkt het? 
Op de tafel in de wachtkamer van de afdeling cardiologie treffen de patienten een doek met daarop geprint wetenschappelijke en kunstzinnige onderdelen die ontstaan zijn tijdens het HeArt Project. De instructie aan de patient luidt: “Dit is een interactieve tafel, die u kan informeren en die u kan laten bewegen deelnemer te zijn van dit project. Het hele project is met groot respect naar de patiënt in proces gezet en daarmee wordt u uitgenodigd uw ‘stempel’ hier achter te laten. U mag op de doeken schrijven en tekenen. Uw bijdrage is onderdeel van het grote project. Laat u inspireren en laat uw ideeën en gedachten achter op het doek.”

Expositie
De expositie werd in 2018 gestart in de polikliniek Hart+Vaat Centrum en verhuisde vervolgens naar de Universiteit Maastricht aan de Minderbroedersberg. Patiënten in het Hart+Vaat Centrum hebben enthousiast deelgenomen en hun ideeën en gedachten achter gelaten op de doeken. De expositie wordt elders voortgezet op aanvraag.

Impact op het publiek
De patient: “Tuurlijk zijn de resultaten van wetenschappelijk onderzoek belangrijk, maar ik vind het veel fijner dat ik gezien word als mens; met dit kunstproject krijgt de patient ogen.”

De kunstenaar: “De sfeer in de wachtruimte is zichtbaar anders. Misschien dat maar 10 % van de patiënten daadwerkelijk actief meedoet om hun ‘stempel’ op de tafels achter te laten, maar het is wel 10 %. Een ander deel kijkt alleen of lezen de teksten en weer een ander deel zit met zoveel spanning in de wachtruimte, dat er geen ruimte is voor iets anders. Ook dat wordt gerespecteerd. Zo vullen beelden gesproken woord aan. Dit project geeft de patiënt een handreiking om emoties te delen door middel van beelden en schrijven.”

De wetenschapper: “Patiënten in de wachtruimte zijn gespannen voor de uitslagen, sommigen zijn zelfs bang. Op dit onverwachte moment worden ze geconfronteerd met dit kunstproject dat hen een stem wil geven. Door de kwetsbare situatie waar ze zich op dat moment in bevinden staat de weg naar de emotie open. Kunst glipt binnen en kan verzachten, afleiding geven. Sommige patiënten stralen sommige pinken een traantje weg.”

Advies voor volgend project
De kunstenaar: “De interactieve rol van de patiënt is heel belangrijk in ons project. Dat zou door een volgende PHD-kandidaat meer uitgebouwd kunnen worden.’
‘Ik zou er graag mee verder willen gaan omdat dit project laat zien dat een kunstenaar zinvol kan bijdragen aan het werk van een arts. Wat de positieve bijdrage van het werken met kunst(enaars) kan opleveren is om zowel arts als patient te laten ervaren dat je ook naast de medische kant met andere ogen en gevoelens naar het ziektebeeld kunt kijken. Een ziektebeeld wordt daarmee met kunst, met historie, met symboliek, met natuurlijke / familiaire waarden etc. ‘verrijkt’”

De wetenschapper: ‘”Neem een kunstenaar in dienst van het ziekenhuis! Zij vernieuwen, verbinden en ontroeren. In ieder vakgebied maar zeker in de geneeskunde wordt de kracht van passie en emotie onderschat en ondergewaardeerd.”